10 συμβουλές διαχείρισης του άγχους για τη σχολική επίδοση

Η σχολική επίδοση αποτελεί αναμφισβήτητα πηγή άγχους και αγωνίας για τα περισσότερα παιδιά αλλά και για τους γονείς.

Και σαφώς το άγχος ως ένα βαθμό είναι παραγωγικό, μπορεί όμως να αποβεί καταστροφικό τόσο για την ψυχολογία μας όσο και για την ίδια την επίδοσή μας, όταν υπερβαίνει κάποια όρια και εξελίσσεται σε εμμονή. Το να βοηθήσουμε ένα παιδί να διαχειριστεί το άγχος του για τη σχολική επίδοση είναι μια σοβαρή και σύνθετη αποστολή. Περιλαμβάνει έναν συνδυασμό συναισθηματικής υποστήριξης, πρακτικών στρατηγικών και ανοιχτής επικοινωνίας. Παρακάτω θα δούμε δέκα τρόπους να βοηθήσουμε τα παιδιά να ελέγξουν και να αντιμετωπίσουν το άγχος της σχολικής επίδοσης.

1. Επενδύουμε στην ανοιχτή και ουσιαστική επικοινωνία:

   • Ενθαρρύνουμε το παιδί μας να εκφράσει ανοιχτά τα συναισθήματά του για το σχολείο γενικότερα, για τους δασκάλους, τους συμμαθητές, το χώρο. Πώς νιώθει με τη στάση και τη συμπεριφορά των προαναφερθέντων απέναντι στο ίδιο αλλά και απέναντι στους υπόλοιπους. Έχει σημασία να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές καταφύγιο στο σπίτι, όπου το παιδί θα νιώθει άνετα να συζητήσει μαζί μας τις ανησυχίες και τους φόβους του.

2. Θέτουμε ρεαλιστικές προσδοκίες:

   • Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε το παιδί μας να μάθει να θέτει εφικτούς στόχους. Για παράδειγμα έχει τεράστια διαφορά μια φαινομενικά πολύπλοκη, σύνθετη και δύσκολη εργασία στη δυνατότητα εκπόνησής της, αν την χωρίσουμε σε μικρότερα, πιο διαχειρίσιμα βήματα και μέρη. Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στο παιδί να φτάσει γρηγορότερα σε μικρές νίκες, τις οποίες μπορούμε να επιβραβεύσουμε και να γιορτάσουμε, κάτι που θα το οπλίσει με ακόμα μεγαλύτερη διάθεση και επιμονή στην πορεία προς την ολοκλήρωση.

3. Μαθαίνουμε στο παιδί να διαχειρίζεται σωστά το χρόνο του:

   • Τα παιδιά χρειάζονται την απαραίτητη καθοδήγηση ώστε να αναπτύξουν τη δεξιότητα και τη συνήθεια της διαχείρισης του χρόνου. Ας τα βοηθήσουμε να δημιουργήσουν ένα πρόγραμμα που να εναλλάσσει το χρόνο μελέτης με τα απαραίτητα διαλείμματα ώστε να εξασφαλίζει το παιδί ότι και θα είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του και δεν θα έχει εξουθενωθεί στο τέλος της μέρας και θα διασφαλίζει χρόνο για τα χόμπι του.

4. Εστιάζουμε στην προσπάθεια και όχι στο αποτέλεσμα:

   • Είναι γεγονός πως το σχολείο προάγει την παπαγαλία και τη βαθμοθηρία. Αυτό δεν βοηθά και τόσο στην ουσιαστική προσπάθεια για απόκτηση γνώσεων. Πρέπει, όμως, να εξηγήσουμε στα παιδιά ότι η επιτυχία δεν μετριέται μόνο με βαθμούς. Πρέπει να δώσουμε έμφαση στη σημασία της προσπάθειας, της επιμονής και της ίδιας της μαθησιακής διαδικασίας. Εγώ συχνά λέω στο μεγάλο μου γιο δεν στεναχωριέμαι αν πάρεις σε ένα τεστ 6 ή 7 και όχι 9 ή 10. Θα στεναχωρηθώ μόνο αν ξέρω πως δεν προσπάθησες αρκετά. Μότο μας είναι “δεν τα παρατάμε ποτέ” και “αν προσπαθείς είσαι πάντα κερδισμένος”!

5. Ενθαρρύνουμε μια νοοτροπία εξέλιξης και προόδου:

   • Ένα λάθος που συχνά κάνουν αρκετοί γονείς είναι να αποδίδουν χαρακτηρισμούς στα παιδιά τους και να τα επαινούν για το πόσο έξυπνα ή ταλαντούχα είναι. Αυτό, όμως, δεν βοηθά και πολύ στη μαθησιακή διαδικασία. Το παιδί μαθαίνει να αποδίδει την επιτυχία ή την αποτυχία στην εξυπνάδα του ή στην απουσία της. Καλό είναι να αποφεύγουμε τέτοιου είδους ταμπέλες. Αντ’ αυτού είναι προτιμότερο να προωθήσουμε μια νοοτροπία εξέλιξης και προόδου βασισμένη στην προσπάθεια, στην ανάπτυξη στρατηγικών, προγράμματος και κυρίως στην επιμονή και τη συστηματική δουλειά του παιδιού. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί να αποκτήσει αγάπη για τη μάθηση και να οικοδομήσει ανθεκτικότητα.

6. Εντοπίζουμε και δουλεύουμε για την αντιμετώπιση των ανησυχιών του παιδιού:

• • Εάν το παιδί μας έχει συγκεκριμένες ανησυχίες, όπως ένα συγκεκριμένο θέμα ή εργασία, που το δυσκολεύει ή το βασανίζει, ας εστιάσουμε σε αυτό. Αν συνεργαστούμε μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις ανησυχίες και να βρούμε λύσεις. Αν κρίνουμε ότι χρειάζεται μπορούμε να αναζητήσουμε επιπλέον βοήθεια από άλλα άτομα καταλληλότερα ή πιο έμπειρα γύρω από το φλέγον θέμα.

7.Γιορτάζουμε και επικροτούμε κάθε μικρό ή μεγάλο επίτευγμα:

• • Το να αναγνωρίσουμε και να πανηγυρίσουμε ακόμα και ένα μικρό επίτευγμα του παιδιού μας, έχει τεράστια επίδραση στην ψυχολογία του και στην αυτοεκτίμησή του. Η θετική ενίσχυση μπορεί να τονώσει την αυτοπεποίθησή του και να αποτελέσει ισχυρό κίνητρό για να συνεχίσει να προσπαθεί και να εργάζεται, αφού γνωρίζει ότι η επιμονή του και η προσπάθειά του αποφέρουν καρπούς.

8. Διαμορφώνουμε ένα άνετο και κατάλληλο χώρο μελέτης:

• • Το παιδί χρειάζεται έναν χώρο που να το εμπνέει και να το βοηθά να συγκεντρωθεί και να αφοσιωθεί στη μελέτη. Εμείς, λοιπόν, πρέπει να φροντίσουμε να διαμορφώσουμε το χώρο του ώστε να είναι ήσυχος, άνετος και χωρίς περισπασμούς όπως φορτωμένη διακόσμηση γραφείου, τηλεόραση που παίζει στο ίδιο δωμάτιο κλπ. Αν το παιδί διαθέτει όσα υλικά και άυλα μέσα χρειάζεται για να αφοσιωθεί στη μελέτη του, τότε έχει περισσότερες πιθανότητες να είναι αποδοτικό.

9. Προωθούμε υγιεινές συνήθειες στην καθημερινότητα του παιδιού μας:

• • Ο υγιεινός τρόπος ζωής έχει πάντοτε θετικές προεκτάσεις σε κάθε παράμετρο της καθημερινότητας. Ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση και επαρκής ύπνος, συνιστούν τη σωματική ευεξία. Αυτή με τη σειρά της συμβάλλει στην ψυχική και συναισθηματική ευεξία, οι οποίες είναι απαραίτητες προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν το άγχος της σχολικής επίδοσης και να προωθήσουν τη μαθησιακή διαδικασία.

10. Αναζητούμε βοήθεια από ειδικούς εάν χρειαστεί:

• • Εάν οι ανησυχίες του παιδιού μας επιμείνουν ή κλιμακωθούν, ίσως χρειάζεται να αναζητήσουμε καθοδήγηση από δασκάλους, συμβούλους ή επαγγελματίες ψυχικής υγείας που μπορούν να παρέχουν πρόσθετη υποστήριξη. Όταν το άγχος για τη σχολική επίδοση υπερβαίνει τα όρια του φυσιολογικού, τότε σαφώς πρέπει να τύχει δραστικότερων χειρισμών για να οριοθετηθεί.