Πολλά παιδάκια και βρέφη, ακόμη και αφού σταματήσουν να βγάζουν νέα δοντάκια εξακολουθούν να παράγουν πολλά σάλια.

Η έντονη σιελόρροια μετά τους 15 μήνες περίπου μπορεί να είναι ένδειξη μειωμένου μυϊκού τόνου στη στοματική κοιλότητα. Πρόκειται για μια κατάσταση που χρήζει σοβαρής ενασχόλησης, καθώς ο μυϊκός τόνος της στοματικής κοιλότητας συνδέεται με την ομιλία. Σε ακόμα μεγαλύτερες ηλικίες η έντονη σιελόρροια μπορεί να έχει ακόμα και ψυχολογικές ή κοινωνικές προεκτάσεις. Μπορεί να αποτελέσει αφορμή για πειράγματα και αρνητικά σχόλια από συνομήλικα παιδιά στο σχολείο ή τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο.

Ανεξάρτητα από το αν θηλάζει ή όχι ένα μωρό, καλό είναι μετά το έτος να μάθει να χρησιμοποιεί ποτηράκι με στόμιο ή καλαμάκι μπροστά.

Το ζητούμενο είναι να περιοριστεί όσο γίνεται η χρήση του μπιμπερό. Το ποτηράκι αυτό βοηθά στην ενδυνάμωση της γλώσσας καθώς τα σάλια προωθούνται προς το πίσω μέρος του στόματος. Έτσι το παιδάκι τελικά τα καταπίνει και δεν τα αφήνει να τρέχουν έξω από το στόμα του. Με αυτό τον τρόπο θα αρχίσει να μειώνεται σταδιακά και η σιελόρροια. Δεν αποκλείεται βέβαια να επιμείνει. Σε αυτή την περίπτωση βοηθάει η χρήση ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας 2 φορές την ημέρα. Έτσι θα ερεθίσουμε την περιοχή της στοματικής κοιλότητας και θα αυξήσουμε την αισθητικότητά της. Το παιδί θα νιώθει περισσότερο την ποσότητα του σάλιου μέσα στο στόμα του και θα προλαβαίνει να το διαχειριστεί.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος αντιμετώπισης της σιελόρροιας  είναι με λογοθεραπεία.

Μπορούμε όμως και μόνοι μας στο σπίτι να δοκιμάσουμε μέσα από το παιχνίδι κάποιες στοματοπροσωπικές ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του στόματος και της γλώσσας. Ακόμα και ασκήσεις μάσησης-κατάποσης και ρύθμισης της αναπνοής μπορούν να βελτιώσουν τη λειτουργία των οργάνων του στόματος και να μειώσουν τη σιελόρροια. Μέσα από χειλικές και γλωσσικές ασκήσεις το παιδί θα μάθει να κινεί σωστά τα χείλια και τη γλώσσα του. Σταδιακά, λοιπόν θα βελτιωθεί ο λόγος του και η παραγωγή ήχων.

σιελόρροια-παιδί

Με τις χειλικές ασκήσεις το παιδί θα αποκτήσει την ικανότητα να κλείνει τα χείλη του.

Έπειτα θα κατορθώσει να προσαρμόζει και να αλλάζει το σχήμα των χειλιών ανάλογα με τον ήχο που θέλει να παράξει.

  1. Μαθαίνουμε, λοιπόν, να κλείνουμε τα χείλη μουρμουρίζοντας τη μελωδία από το αγαπημένο μας τραγουδάκι.
  2. Μπορούμε να φιλήσουμε ηχηρά έναν καθρέφτη ή ένα άλλο πρόσωπο. 
  3. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα κραγιόν για να αφήσουμε αποτυπώματα των χειλιών σε χαρτί ή καθρέφτη. Για να δώσουμε χαρακτήρα ολοκληρωμένου παιχνιδιού μπορούμε να κάνουμε και μεταμφιέσεις με ρούχα και αξεσουάρ όπως καπέλα ή κοσμήματα.
  4. Δίνουμε στο παιδί να κρατήσει μια κάρτα ανάμεσα στα χείλια του και προσπαθεί πάνω της να ισορροπήσει καραμέλες ή άλλα μικρά αντικείμενα.

Για να πετύχουμε στρογγυλό σχήμα των χειλιών

1. Δίνουμε ηχηρά φιλιά.

2. Βάζουμε το παιδί να φυσήξει ώστε να σβήσει ένα κερί.

3. Ζητάμε από το παιδί να φυσήξει κομμάτια από χαρτομάντηλα σε επίπεδη επιφάνεια ώστε να δούμε πιο θα μετακινηθεί περισσότερο.

4. Κάνουμε μπουρμπουλήθρες πίνοντας νερό από ποτήρι με καλαμάκι.

5. Φυσάμε σαπουνόφουσκες.

6. Πίνουμε νερό ή χυμό χρησιμοποιώντας καλαμάκια διαφορετικών διατομών και μηκών (από πολύ λεπτά έως αρκετά χοντρά, ίσια ή ελικοειδή κλπ).

7. Κάνουμε το φάντασμα (μπου-ου-ου).

8. Κόβουμε λεπτές λορίδες από χαρτόνι και τις διπλώνουμε πολλές φορές μέχρι να σχηματιστεί μία κάμπια. Έπειτα φυσάμε την κάμπια με καλαμάκι ώστε να μετακινηθεί.

9. Παίζουμε φυσαρμόνικα ή φλογέρα

10. Κάνουμε τον τροχονόμο σφυρίζοντας με σφυρίχτρα. Εδώ μπορούμε να σχεδιάσουμε και πιο ολοκληρωμένο παιχνίδι ρόλων και το παιδί να παριστάνει τον τροχονόμο ώστε να χρησιμοποιεί τη σφυρίχτρα όσο πιο συχνά γίνεται

11. Φυσάμε σερπαντίνες για να ξετυλιχτούν και φρου φρου που βγάζουν ήχο παίζοντας αποκριάτικο πάρτι ή γενέθλια.

12. Φτιάχνουμε χάρτινους ανεμόμυλους και τους φυσάμε για να στροβιλίσουν.

Για να μάθουμε τις κινήσεις που απαιτούν να ανοίγουμε το στόμα μπορούμε:

1. Να κάνουμε τον ήχο του ασθενοφόρου (ίου-ίου) παίζοντας με διάφορα οχήματα.

2. Να κάνουμε ήχους ζώων όπως το ποντίκι (ηη-ηη) και ο γάιδαρος (αα-αα) ή το άλογο (ηα-ηα).

3. Να χαμογελάσουμε πλατιά παριστάνοντας πως βγάζουμε φωτογραφία.

4. Να κάνουμε πως τραγουδάμε ένα τραγούδι προφέροντας μονάχα τα φωνήεντα.

Εξασκούμε τις κινήσεις που κλείνουν και ξανακλείνουν τα χείλη προφέροντας φθόγγους και μικρές λεξούλες:

1. Λέμε «μπανγκ» όπως θα έκανε ένα τούβλο που πέφτει πάνω σε κονσέρβα.

2. Παριστάνουμε το ψάρι που ανοίγει και κλείνει το στόμα του γρήγορα με έναν κοφτό ήχο.

3. Φυσάμε σαπουνόφουσκες λέγοντας «ποπ» καθώς σκάνε.

4. Παίρνουμε ένα χοντρό λαστιχάκι ή ένα λαστιχένιο μακαρόνι και ζητάμε από το παιδί να το δαγκώνει ρυθμικά και συνεχόμενα στο ρυθμό του αγαπημένου του τραγουδιού που λέμε εμείς. Καθώς το παιδί δαγκώνει παράγεται σάλιο. Ανά τακτά διαστήματα σταματάμε ώστε το παιδί να καταπίνει το σάλιο που έχει παραχθεί και μετά συνεχίζουμε με τα επόμενα λόγια του τραγουδιού. Μπορούμε να κρατάμε το μακαρόνι πρώτα ως έχει και έπειτα να το διπλώνουμε στα δύο για να χρειάζεται περισσότερη δύναμη.

Και πάμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε με τη γλώσσα μας

Καταρχάς αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να μπορέσει το παιδί να βγάζει και να στήνει τη γλώσσα του σωστά. Να μπορεί το άκρο της γλώσσας να κινηθεί ώστε να δείξει πάνω, κάτω, δεξιά αριστερά. Να καταφέρει να αλλάζει κατεύθυνση στη γλώσσα και να την  περιστρέφει μέσα στο στόμα. Πρώτα πρώτα όμως, βασικό είναι το παιδί να αποκτήσει μια  γενική συνείδηση γύρω από το φαγητό. Αυτό θα το καταφέρουμε με τους εξής τρόπους:

  1. Δοκιμάζοντας διαφορετικές υφές, θερμοκρασίες και γεύσεις. Και ταυτόχρονα να εξηγούμε στο παιδί τις έννοιες ζεστό-κρύο, σκληρό-μαλακό, γλυκό-ξινό ώστε να αρχίσει να τις αναγνωρίζει επεξεργαζόμενο την τροφή με τη γλώσσα.
  2. Μια καλή άσκηση για τη γλώσσα είναι να γλύφει το παιδί ουσίες από διαφορετικά σημεία μέσα κι έξω από το στόμα, π.χ. μαρμελάδα, μερέντα, μέλι από τον  ουρανίσκο ή από την εξωτερική γωνία των χειλιών. Για να το κάνουμε να μοιάζει πιο παιχνιδιάρικο μπορούμε να το κάνουμε σαν τυφλόμυγα. Να δοκιμάζει το παιδί με τη γλώσσα διάφορες γεύσεις έχοντας όμως δεμένα μάτια και να προσπαθεί να μαντέψει τι είναι αυτό που γεύεται.
γεύση-γλώσσα-σιελόρροια

Έπειτα μπορούμε να κάνουμε και άλλες ασκήσεις με τη γλώσσα ώστε να εμπλουτίσουμε το εύρος των κινήσεών της.

Πολλές σχετίζονται με την εκφορά συγκεκριμένων φθόγγων ή συλλαβών που υπαγορεύουν συγκεκριμένη  κίνηση και κατεύθυνση της γλώσσας. Για παράδειγμα:

1. Μπορούμε να παίξουμε παιχνίδια που απαιτούν το ανέβασμα της άκρης της γλώσσας προς τα πάνω.  Τραγουδάμε λα, λα, λα, ώστε η γλώσσα να φτάσει στον ουρανίσκο και να έρθει πάλι στη θέση της.

2. Κάνουμε τη σειρήνα περιπολικού νηη-νοο, νηη-νοο ενώ καταδιώκουμε με ένα όχημα τον κλέφτη που πήρε την καραμέλα.

3. Αναπαράγουμε τον ήχο των δεικτών του ρολογιού (τουκ-τουκ-τουκ),τους φθόγγους «Ν, ΜΠ».

4. Τραγουδάμε μελωδίες κάνοντας μόνο τον ήχο ενός τυμπάνου (ντου-ντου-ντου).

5. Κινούμε τη γλώσσα από τη μια πλευρά στην άλλη, π.χ. κάνουμε το ρολόι με τη γλώσσα σε ρόλο εκκρεμούς.

6. Ακολουθούμε με τη γλώσσα ένα αντικείμενο που η μαμά μετακινεί πάνω-κάτω και δεξιά-αριστερά, στην αρχή αργά και σταδιακά πιο γρήγορα

7. Κάνουμε πρώτα εμείς τις αντίστοιχες κινήσεις της γλώσσας (πάνω-κάτω, δεξιά-αριστερά πρώτα μέσα και μετά έξω από το στόμα) και ζητάμε από το παιδί να μας μιμηθεί. Εδώ βοηθά να καθόμαστε μπροστά σε καθρέφτη ώστε να βλέπει και το ίδιο το παιδί αν αυτό που κάνει είναι ίδιο με αυτό που δείχνουμε.  Ξεκινάμε με αργό ρυθμό και σταδιακά πάμε λίγο πιο γρήγορα.

8. Παίζουμε τον οδοντίατρο. Παριστάνουμε πως έχουμε πρησμένο δόντι και σπρώχνουμε τη γλώσσα προς το μάγουλο ώστε να δημιουργηθεί το “πρήξιμο”. Πρώτα κάνουμε εμείς τον ασθενή ώστε να δείξουμε στο παιδί την σωστή κίνηση και αφού μας “γιατρέψει” αλλάζουμε ρόλους. Μπορούμε να παίξουμε δύο φορές ώστε να κάνει την κίνηση πρώτα από τη μία πλευρά και έπειτα από την άλλη.

γλώσσα-πάνω-σάλια

Κλείνοντας, η έντονη σιελόρροια είναι ένα πρόβλημα που ενώ φαίνεται να μην είναι δα και κάτι σπουδαίο έχει αρκετές προεκτάσεις.

Μπορεί να φέρει δυσκολίες στο παιδί σε πολλούς τομείς. Είδαμε μέσα από τις προτεινόμενες ασκήσεις ότι η σιελόρροια συνδέεται άμεσα με το λόγο και τη σωστή χρήση φθόγγων, συλλαβών και λέξεων. Άρα η αντιμετώπισή της μπορεί να συμβάλει και στη βελτίωση της άρθρωσης ενός παιδιού που δυσκολεύεται να εκφέρει κάποια γράμματα. Η σωστή χρήση της γλώσσας μπορεί να βοηθήσει στο χειρισμό αισθητηριακών και μυϊκών δυσλειτουργιών. Ένα παιδί που λόγου χάρη μαθαίνει να γλύφει υπολείμματα τροφών που βρίσκονται εξωτερικά των χειλιών του αποφεύγει το να χρησιμοποιεί τα δόντια για τον ίδιο λόγο ή τα δάχτυλα προκαλώντας ερεθισμούς στο δέρμα λόγω της τριβής.

Τέλος όσο μεγαλύτερο είναι ένα παιδί σε ηλικία τόσο μεγαλύτερες και οι κοινωνικές και ψυχολογικές προεκτάσεις.

Η σιελόρροια όταν γίνεται αντιληπτή από άλλα παιδιά και εκλαμβάνεται ως κάτι διαφορετικό, παράξενο ή άσχημο μπορεί να προκαλέσει αρνητικά σχόλια, χαρακτηρισμούς, ακόμα και κοροϊδία. Κάτι τέτοιο φέρνει και το ίδιο το παιδί σε δύσκολη θέση. Μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεσή του να προσεγγίζει άλλα άτομα και να κάνει παρέες από φόβο μήπως το χλευάσουν. Μπορεί να αποφεύγει τις ομαδικές δραστηριότητες για να γλυτώσει από άκομψα σχόλια και να κλείνεται στον εαυτό του. Έτσι όμως περιορίζεται το εύρος των ενδιαφερόντων και των δραστηριοτήτων του αφού ενδεχομένως να απέχει από πράγματα που αγαπά. Καλό είναι λοιπόν να μην αμελούμε τα σημάδια που μας δείχνουν ότι πρέπει να ασχοληθούμε με ένα ζήτημα. Και όταν μπορούμε να κάνουμε την αντιμετώπισή του να μοιάζει με παιχνίδι, τα πράγματα γίνονται ευκολότερα και για μας και για το παιδί!

ΚΑΛΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ!!!