Η ανεξαρτησία και η αυτοεκτίμηση είναι πολύ σημαντικές για τα παιδιά και η ενθάρρυνσή τους αποτελεί μια κρίσιμη πτυχή της ανατροφής τους.
Είναι μέρος του ρόλου μας ως γονέων να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση που χρειάζονται για να πορευτούν στη ζωή. Προάγοντας την ανεξαρτησία, οι γονείς μπορούν να δώσουν στα παιδιά τους την ελευθερία να λαμβάνουν αποφάσεις, να αναλαμβάνουν κινδύνους και να μαθαίνουν από τα λάθη τους. Ταυτόχρονα, η αυτοεκτίμηση είναι σημαντική προκειμένου τα παιδιά να αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους, να εκτιμούν τις δυνάμεις και τις ικανότητές τους και να αναπτύσσουν ανθεκτικότητα απέναντι στις προκλήσεις.
Παρακάτω βλέπουμε ορισμένες στρατηγικές που θα μας βοηθήσουν να ενθαρρύνουμε την ανεξαρτησία και την αυτοεκτίμηση στα παιδιά μας:
- Ενθαρρύνουμε τη λήψη αποφάσεων: Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ενισχύσουμε την ανεξαρτησία των παιδιών μας είναι να τους δώσουμε ευκαιρίες να πάρουν τις δικές τους αποφάσεις. Για παράδειγμα, μπορούμε να τους επιτρέψουμε να επιλέξουν τι να φορέσουν, τι να φάνε και τι να παίξουν. Καθώς μεγαλώνουν, μπορούμε να τους δώσουμε περισσότερες ευθύνες και να τους επιτρέψουμε να λαμβάνουν πιο περίπλοκες αποφάσεις. Αυτό θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν τις δεξιότητες και την αυτοπεποίθηση που χρειάζονται για να κάνουν σωστές επιλογές.
- Ενδυναμώνουμε το παιδί μας: Ενθαρρύνουμε το παιδί μας να οικειοποιηθεί τη ζωή του και να αισθάνεται υπεύθυνο για τις πράξεις του. Αυτό μπορεί να γίνει επιτρέποντάς του να λύσει τα προβλήματά του το ίδιο αντί να του παρέχουμε έτοιμες λύσεις. Παροτρύνοντάς το να ολοκληρώσει μόνο τις εργασίες του ή μια κατασκευή αλλά και να λάβει αποφάσεις για τη ζωή του. Έτσι, όταν το παιδί κληθεί να πάρει τον έλεγχο της ζωής του, θα αισθάνεται πιο σίγουρο και πιο δυνατό.
- Γιορτάζουμε τις επιτυχίες του παιδιού μας: Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να οικοδομήσουμε την αυτοεκτίμηση είναι να αναγνωρίζουμε και να γιορτάζουμε τις επιτυχίες του παιδιού μας. Είτε πρόκειται για έναν καλό βαθμό στο σχολείο είτε για μία νίκη σε ένα άθλημα ή για ένα δημιουργικό έργο (πίνακα, μουσικό κομμάτι κλπ), φροντίζουμε να τονίζουμε στο παιδί μας ότι είμαστε περήφανοι για αυτό. Αυτό θα βοηθήσει το παιδί μας να νιώσει ότι το εκτιμούν και το υπολογίζουν και ότι πιστεύουν στην αξία του, κάτι που θα τονώσει την αυτοεκτίμησή του.
- Ενθαρρύνουμε την ανάληψη κινδύνων: Τα παιδιά χρειάζεται να αναλαμβάνουν ρίσκα που ενέχουν κάποιου είδους κίνδυνο για να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν σε ανεξάρτητους και αυτόνομους ενήλικες . Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να παροτρύνουμε το παιδί μας να δοκιμάζει νέα πράγματα, ακόμα κι αν φοβάται ή δεν είναι σίγουρο πως μπορεί να τα φέρει εις πέρας. Σαφώς προέχει να το διαβεβαιώσουμε ότι είναι εντάξει να αποτυγχάνει και ότι το να κάνει λάθη είναι αναπόσπαστο μέρος της μαθησιακής διαδικασίας. Όταν το παιδί μας παίρνει ρίσκα και τα καταφέρνει, η αυτοεκτίμησή του θα εκτιναχθεί στα ύψη. Ακόμα, όμως, και αν δεν τα καταφέρει, η διαχείριση της ήττας και της αποτυχίας θα το ωριμάσουν και θα το διδάξουν να προσπαθεί διαρκώς και να προχωράει μπροστά σκεπτόμενο εναλλακτικούς τρόπους για να κατακτήσει τους στόχους του.
- Καλλιεργούμε μια θετική εικόνα για τον εαυτό τους: Η αυτοεκτίμηση των παιδιών είναι στενά συνυφασμένη με την αυτοεικόνα τους. Έχει, λοιπόν, σημασία να διδάξουμε το παιδί μας να επικεντρωθεί στα δυνατά του σημεία και να δει τον εαυτό του ως ικανό να διεκπεραιώνει τις υποθέσεις που το αφορούν αξιοποιώντας τα. Όταν τα παιδιά αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους, είναι πιο πιθανό να ρισκάρουν, να πάρουν αποφάσεις και να είναι ανεξάρτητα και αυτόνομα.
- Ενθαρρύνουμε τη φροντίδα του εαυτού τους: Διδάσκουμε στο παιδί μας τη σημασία της αυτο-φροντίδας, όπως υγιεινές διατροφικές συνήθειες, άσκηση και καλές συνήθειες ύπνου. Η φροντίδα του εαυτού μας ισοδυναμεί με αγάπη και σεβασμό στο άτομό μας, συστατικά που ενέχουν το αίσθημα της αυτοεκτίμησης.
- Δίνουμε θετικά πρότυπα: Είναι σημαντικό να περιβάλλουμε το παιδί μας με θετικά πρότυπα που ενσωματώνουν τις αξίες και τις ιδιότητες που ευελπιστούμε να του εμφυσήσουμε, όπως η ανεξαρτησία, η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση.
- Ενθαρρύνουμε την ανεξαρτησία στο παιχνίδι και στη μάθηση: Δίνουμε στο παιδί την ευκαιρία να παίξει ανεξάρτητα ή με συνομηλίκους, επιτρέποντάς του να εξασκήσει κοινωνικές δεξιότητες, να αναλάβει ηγετικό ρόλο. Υποστηρίζουμε τη διεκδίκηση των ενδιαφερόντων του και του δείχνουμε την αξία του να έχει το θάρρος να κάνει ερωτήσεις και να αναζητά βοήθεια.
- Θέτουμε επιτεύξιμους στόχους: Βοηθάμε με αυτό τον τρόπο το παιδί μας να θέσει στόχους που είναι ρεαλιστικοί και εφικτοί. Η κατάκτησή τους μπορεί να δώσει τεράστια αυτοεκτίμηση στο παιδί που έτσι θα νιώσει ικανό να θέτει στόχους για τον εαυτό του χωρίς βοήθεια και να προχωράει προς την επιτυχία, την ανάπτυξη και την πρόοδο με μικρά και σταθερά βήματα.
- Παρέχουμε συναισθηματική υποστήριξη: Ακούμε το παιδί μας, επικυρώνουμε τα συναισθήματά του και του δίνουμε την ενθάρρυνση που χρειάζεται για να νιώσει αυτοπεποίθηση και ασφάλεια για τον εαυτό του.
Συμπερασματικά,
η ενθάρρυνση της ανεξαρτησίας και της αυτοεκτίμησης στα παιδιά είναι απαραίτητη για να τα βοηθήσουμε να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν σε αυτόνομους και πετυχημένους ενήλικες. Παρέχοντας στα παιδιά την ελευθερία να λαμβάνουν αποφάσεις, ρίσκα και πρωτοβουλίες οι γονείς μπορούν να τα βοηθήσουν να αναπτύξουν δεξιότητες απαραίτητες για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της ζωής, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.
Πηγή:
Your Child’s Self-Esteem, Reviewed by: D’Arcy Lyness, PhD στο kidshealth.org
- Ειδικά ως προς το θέμα της συναισθηματικής υποστήριξης μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο άρθρο μας: “Πώς οι γονείς παρεμποδίζουν την αυτοέκφραση των παιδιών”.
- Σχετικά με την ενθάρρυνση της αυτονομίας στη μάθηση μπορεί να βρείτε ενδιαφέρον το σχετικό άρθρο μας: “Μάθηση: πώς καλλιεργείτε στα παιδιά προσχολικής ηλικίας”.
