Είναι αλήθεια ότι τα παιδιά δέχονται επιρροές από πολλές πηγές που δεν μπορούμε πάντα να ελέγχουμε με ευκολία. Οι παρέες των συνομηλίκων, η τηλεόραση, το διαδίκτυο, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι μερικές από αυτές. Προφανώς τα παιδιά επιλέγουν τα ίδια τους φίλους όπως και το τι θα δουν στην τηλεόραση ή το διαδίκτυο.
Ωστόσο, δεν είναι σωστό να χρεώνουμε στους φίλους ή στα τηλεοπτικά προγράμματα τυχόν ανεπιθύμητες συμπεριφορές των παιδιών μας. Προφανώς και συμμετέχουν στην ανατροφή τους, ιδίως όταν ο χρόνος που τους αφιερώνουν είναι αρκετός κάθε μέρα. Αυτό συμβαίνει ιδίως όταν οι γονείς εργάζονται και λείπουν πολλές ώρες από το σπίτι. Συνεπώς δεν μπορούν να επιβλέπουν τα παιδιά κατά τη χρήση των μέσων ενημέρωσης ή όταν είναι με φίλους.
Παρ’ όλα αυτά, οι γονείς όχι απλώς μπορούμε αλλά οφείλουμε να επηρεάσουμε και να θέσουμε όρια στις επιλογές των παιδιών μας. Οι δικές τους επιλογές δεν είναι τυχαίες αλλά σε μεγάλο βαθμό επηρεάζονται από εμάς. Αυτό υποστηρίζει και ο καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Τεμπλ Laurence Steinberg. Για αυτό και μας συμβουλεύει να οργανώνουμε τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών με τέτοιο τρόπο ώστε να μην τους αφήνουμε μεγάλη ελευθερία επιλογών.
Τα πιο μικρά παιδιά είναι ευκολότερο να τα κατευθύνουμε προς συγκεκριμένα συνομήλικα άτομα και να τα απομακρύνουμε από άλλα. Στα μεγαλύτερα παιδιά δεν μπορούμε να καθορίσουμε ποιους βλέπουν στο σχολείο. Μπορούμε, όμως, να τα κατευθύνουμε στο ποια άτομα θα βλέπουν εκτός σχολείου. Με αυτό τον τρόπο το παιδί κατανοεί σταδιακά τις προτιμήσεις μας, κάτι που μπορούμε να καταστήσουμε σαφέστερο εκφέροντας θετική κρίση για τα άτομα που συμπαθούμε.
Ακόμα, μπορούμε να κατευθύνουμε τα παιδιά σε δραστηριότητες που ξέρουμε ότι ακολουθούν τα άτομα των οποίων την παρέα εγκρίνουμε. Εναλλακτικά, καλό είναι να τα ωθήσουμε προς ενδιαφέροντα όπως ο αθλητισμός, η μουσική, που θα τα φέρουν σε επαφή με άτομα αντίστοιχων προτύπων. Μάλιστα, αν ένα παιδί δείχνει πραγματικό ενδιαφέρον και αγάπη προς μία υγιή δραστηριότητα, δύσκολα θα κάνει κακές παρέες.
Πάντα είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τους φίλους των παιδιών μας και να τους λέμε τη γνώμη μας για καθέναν. Ειδικά στην εφηβεία, έχει σημασία να στηρίζουμε σε λογικά επιχειρήματα την κρίση μας και να εμμένουμε σε αυτήν καθώς δεν θα εισακουστεί εύκολα.
Η χρήση της τηλεόρασης και του διαδικτύου θα πρέπει επίσης να καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από εμάς. Το σημαντικότερο είναι να φροντίζουμε να μην παρακολουθούν τα παιδιά σκηνές βίας, καθώς αυτές ασκούν τη μεγαλύτερη επίδραση. Ασφαλώς, ο χρόνος που τα παιδιά περνούν στα μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να είναι περιορισμένος. Επομένως, δεν θα πρέπει να διστάζουμε να θέτουμε εμείς όριο σε αυτόν. Για το λόγο αυτό έχει σημασία να μην βάζουμε τηλεόραση στα δωμάτια των παιδιών. Ως προς τη χρήση υπολογιστή καλό είναι να χρησιμοποιούμε ειδικά φίλτρα ώστε να μην επιτρέπουμε την πρόσβαση σε υλικό ακατάλληλο για την ηλικία τους.
Συνοψίζοντας, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πόσο ενεργό ρόλο πρέπει να έχουμε στη διαχείριση του χρόνου και των ενδιαφερόντων των παιδιών μας. Το γεγονός, μάλιστα, ότι οι εξωτερικές επιδράσεις ολοένα και αυξάνονται, επιβάλλει να είμαστε σε επαγρύπνηση. Δεν βοηθάει να θεωρούμε τους εαυτούς μας ανίκανους να αντιμετωπίσουν τις απειλές αυτές. Αντιθέτως, είναι δική μας ευθύνη να ελαττώσουμε τις αρνητικές επιρροές που δέχονται τα παιδιά από το εξωτερικό περιβάλλον.
Laurence Steinberg, 10 βασικές αρχές για να γίνετε καλύτεροι γονείς. Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ανατροφή των παιδιών σας. Μετάφραση: Βούλα Αυγουστίνου, Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ, 2016 (12η έκδοση)
