ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΔΡΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Αδρή κινητικότητα είναι η  ικανότητα του παιδιού να εκτελεί δραστηριότητες που ενεργοποιούν μεγάλους μύες ή μυϊκές ομάδες, όπως βάδιση, τρέξιμο, κ.ά. Αποτελεί τη βάση για την οργάνωση και την εκτέλεση των πιο εκλεπτυσµένων κινήσεων (λεπτή κινητικότητα) που είναι απαραίτητες για καθημερινές δραστηριότητες, όπως ντύσιµο, σίτιση, γράψιµο κλπ. Οι δεξιότητες που σχετίζονται με την αδρή κινητικότητα αναπτύσσονται σταδιακά από την ηλικία των 2 μηνών. Τότε ένα βρέφος μπορεί να ρολλάρει αυτόνομα, να στηρίζει το κεφαλάκι του καθώς και να στηρίζει το βάρος του στα χεράκια ανασηκώνοντας το κεφαλάκι του.

Μέσα από το παιχνίδι το παιδί αναπτύσσει τον αδρό συντονισμό και στην ηλικία των 6 ετών πλέον η αδρή κινητικότητα έχει ωριμάσει. Τότε το παιδί μπορεί να εκτελεί σύνθετες κινήσεις που απαιτούν ακρίβεια και διαδοχή, όπως για παράδειγμα να κάνει κούνια, να σκαρφαλώνει, να πηδάει ψηλά. Ακόμα αποκτά δεξιότητες οπτικό-κινητικού συντονισμού των μερών του σώματος. Τέτοιες είναι να πετά και να πιάνει μια μπαλίτσα, να στοχεύει βάζοντας καλάθια, να κλωτσά μία κινούμενη μπάλα.

Πρόκειται για καθημερινές δραστηριότητες στις οποίες ένα παιδί χρειάζεται να συμμετέχει λειτουργικά για να έχει την απαραίτητη αυτοπεποίθηση, να νιώθει χαρούμενο και σημαντικό μέλος σε μία ομάδα.

Για να το καταφέρει αυτό απαιτείται οι δεξιότητες που αφορούν στην ισορροπία, στη μεταφορά βάρους, στην σταθερότητα σώματος να έχουν αναπτυχθεί αναλόγως με βάση την ηλικία του. Έτσι οδηγούν σε μια συντονισμένη κίνηση του σώματος στον χώρο. Μέσα από κατάλληλο παιχνίδι ένα παιδί μπορεί να βοηθηθεί στην ευλυγισία, ακρίβεια των κινήσεών του, την δύναμή του, την σωματική του διάπλαση, αλλά και στην καλύτερη κατανόηση της έννοιας του χώρου.

Οι δεξιότητες αδρής κινητικότητας σχετίζονται άμεσα και με άλλες κινητικές δεξιότητες όπως η λεπτή κινητικότητα. Ένα παιδί με δυσκολίες συντονισμού στην αδρή κινητικότητα είναι πιο πιθανό να δυσκολευτεί να διατηρεί μια λειτουργική καθιστή θέση κατά την διάρκεια γραφοκινητικών δραστηριοτήτων, να εκτελεί επιδέξιες λεπτές κινήσεις, να συντονίζει κατάλληλα μάτι – χέρι κ.α.

Απλές Δραστηριότητες για να εξασκήσουμε την αδρή κινητικότητα

Χορός:

Μπορούμε να ζητήσουμε από το παιδί να μιμηθεί αρχικά μία και έπειτα περισσότερες φιγούρες συνδυαστικά. Βάζουμε μουσική και οργανώνουμε μαζί μια χορογραφία τριών βημάτων την οποία σταδιακά μπορούμε να εμπλουτίσουμε.

Παίζουμε τα ζώα:

Ζητάμε από το παιδί να περπατήσει στα τέσσερα όπως ο σκύλος, να περπατήσει σαν αρκούδα, μόνο με τις παλάμες και τις πατούσες να ακουμπάνε κάτω. Ακόμα μπορεί να περπατήσει αργά σαν τη χελώνα, να σταθεί στο ένα πόδι σαν τον πελεκάνο, να περπατήσει αδέξια σαν την πάπια, βαριά σαν τον ελέφαντα ή προς το πλάι σαν τον κάβουρα. Να κάνει πηδηματάκια με τα πόδια ενωμένα σαν το κουνέλι εμπρός/πίσω/πλάι, να περπατήσει αθόρυβα όπως το ποντίκι, σηκώνοντας το κεφάλι όσο γίνεται ψηλότερα όπως η καμηλοπάρδαλη, με πηδηματάκια όπως το βατραχάκι κτλ. Μπορούμε να παροτρύνουμε το παιδί να μιμηθεί την κοτούλα που τρώει, το λιοντάρι που τρέχει, το φίδι που έρπει, το δελφίνι που κολυμπάει, το πουλάκι που πετάει, το λύκο που ουρλιάζει με το κεφάλι ψηλά κοιτώντας την πανσέληνο. 

Δουλειές του σπιτιού:

Δραστηριότητες που απαιτούν σπρώξιμο, τράβηγμα και έντονη δράση ξυπνούν τους μύες και τις αρθρώσεις. Αυτό μπορεί λόγου χάρη να το πετύχει το παιδί καθαρίζοντας με την ηλεκτρική σκούπα το χαλί του δωματίου του ή σφουγγαρίζοντας το πάτωμα. Ακόμα καθαρίζοντας τα τζάμια στα χαμηλά μέρη ή μεταφέροντας βιβλία και αντικείμενα από τα ράφια της βιβλιοθήκης για να την καθαρίσουμε και ξανατοποθετώντας τα. Μπορεί ακόμα να φέρει τον κουβά με τα πλυμένα ρούχα του από το πλυντήριο και να το βοηθήσουμε να τοποθετήσει μανταλάκια για να τα απλώσει. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού θα βρούμε την κατάλληλη δουλειά, επιβλέποντάς το. Αυτή μπορεί να είναι να βάλει τα  άπλυτα ρούχα στον κάδο του πλυντηρίου, να βάλει τα πιάτα στο πλυντήριο ή στο νεροχύτη, να βάλει τα παιχνίδια στο κουτί, να τοποθετήσει τα ψώνια στα ντουλάπια, να στρώσει το κρεβάτι του, να βάλει τα υλικά στο φαγητό ή στο γλυκό, να βάλει  τα ρούχα στην ντουλάπα ή να ποτίσει τα λουλούδια. Φυσικά δεν έχουμε την απαίτηση να κάνει τα παραπάνω με την ίδια αποτελεσματικότητα όπως εμείς. Είναι όμως ωφέλιμο να συμμετέχει καθώς μαθαίνει να βοηθά και ταυτόχρονα αναπτύσσει δεξιότητες απαραίτητες για την διεκπεραίωση καθημερινών δραστηριοτήτων. 

Παιχνίδια ισορροπίας:

1. Ζητάμε από το παιδί να περπατάει στα γόνατα με την πλάτη ίσια και τα χέρια στην πλάτη
2. Το παιδί περπατάει γύρω από το τραπέζι στις μύτες των ποδιών και επιστρέφει περπατώντας στις φτέρνες.
3. Μαθαίνουμε στο παιδί κουτσό.
4. Ζητάμε από το παιδί να σταθεί στο ένα πόδι όσο  γίνεται περισσότερο, επαναλαμβάνοντας με το άλλο πόδι.
5. Να χτυπάει παλαμάκια με τα χέρια και να πηδάει συγχρόνως με τα δύο πόδια ενωμένα.
6. Να περπατάει σέρνοντας τα πόδια στο πάτωμα και όταν του ζητάμε να περπατάει σηκώνοντας ψηλά το γόνατο.
7. Να πηδάει στο ένα πόδι ενώ του κρατάμε τα χέρια και έπειτα να επαναλαμβάνει πηδώντας στο άλλο πόδι.
8. Να διατηρεί τα πόδια ανοιχτά και ακίνητα, τα χέρια τεντωμένα στο πλάι και να προσπαθεί να γυρίσει σαν τον ανεμόμυλο.
9. Σχηματίζουμε με εφημερίδα μια ευθεία γραμμή στο πάτωμα. Το παιδί πρέπει να περπατήσει πάνω στη γραμμή χωρίς να πατήσει το πόδι πλάι και να επαναλάβει πηγαίνοντας προς τα πίσω.
10. Δημιουργούμε δύο γραμμές στο πάτωμα με κιμωλία, σπάγκο, σχοινί κτλ, που απέχουν μεταξύ τους είκοσι εκατοστά και έχουν μήκος τρία περίπου μέτρα. Το παιδί πρέπει να περπατήσει ανάμεσα στις γραμμές χωρίς να τις αγγίξει και έπειτα να επαναλάβει πηγαίνοντας προς τα πίσω.
11. Σχηματίζουμε στο πάτωμα ένα κύκλο. Το παιδί πηδάει με ενωμένα τα πόδια μέσα και έξω από τον κύκλο και επαναλαμβάνει με το ένα πόδι αν μπορεί.
12. Γεμίζουμε με ρύζι  (άμμο, αλεύρι) ένα μικρό σακουλάκι. Το παιδί τοποθετεί το σακουλάκι στο πόδι του και προσπαθεί να το ανασηκώσει. Έπειτα επαναλαμβάνει με το άλλο πόδι. Για μεγαλύτερη δυσκολία μπορούμε να του ζητήσουμε να περπατήσει είτε σε πορεία είτε ελεύθερα χωρίς να ρίξει το σακουλάκι.
13. Το παιδί περπατάει με το ένα χέρι τεντωμένο και κρατώντας ψηλά ένα κουτάλι. Για να το δυσκολέψουμε μπορούμε να βάλουμε στο κουτάλι ένα βραστό αυγό, μπαλάκι κτλ. Ακόμη μπορούμε να ορίσουμε συγκεκριμένη πορεία, συχνά προσθέτοντας και εμπόδια. 
14. Το παιδί πρέπει να περπατήσει ολόισια ισορροπώντας ένα μεγάλο βιβλίο στο κεφάλι του.
15. Το παιδί περπατάει στα τέσσερα κουβαλώντας ένα βιβλίο στην πλάτη του.
16. Βάζουμε διάφορα εμπόδια (καρέκλες, σκαμπό, βιβλία κτλ) στο δωμάτιο. Το παιδί πρέπει να τρέχει χωρίς να τα αγγίξει είτε ελεύθερα στο χώρο είτε σε προκαθορισμένη πορεία.
17. Τοποθετούμε στο πάτωμα χρωματιστές κολλητικές ταινίες. Προτρέπουμε το παιδί να περπατήσει πάνω σε κάθε ταινία, ακολουθώντας το χρώμα της, προσέχοντας να μην «ξεφύγει» από την πορεία.
18. Χούλα χουπ: Τοποθετούμε στεφάνια στη σειρά σε μια ευθεία γραμμή (ή καρέκλες ή  μαξιλάρια) πάνω στα οποία μπορεί να πατάει το παιδί και να πηγαίνει από το ένα στο άλλο με το ένα πόδι εναλλάξ, με δύο πόδια μαζί (πηδηματάκια), με πηδηματάκια προς τα πίσω. 

Λοιπές δραστηριότητες:

1.  Παίζουμε με την μπάλα. Ο ένας πρέπει να την πετάει στον άλλο χωρίς να πέφτει κάτω.
2. Το παιδί περνάει κάτω από το τραπέζι έρποντας με την κοιλιά και επιστρέφει έρποντας με την πλάτη.
3. Ζητάμε από το παιδί να κυλίσει στο πάτωμα από τον ένα τοίχο στον άλλο.
   
4. Μαθαίνουμε στο παιδί να κάνει τούμπες.
5. Το παιδί κρύβεται κουλουριασμένο κάτω από μία κουβέρτα και στο σινιάλο μας πρέπει να βγει όσο γίνεται πιο γρήγορα.
6. Το παιδί ξαπλώνει με την πλάτη και κάνει ποδήλατο άλλοτε κινώντας τα πόδια αργά κι άλλοτε επιταχύνοντας.
7. Το παιδί δίνει κλωτσιές στον αέρα χρησιμοποιώντας και το δεξί και το αριστερό πόδι.
8. Ζητάμε από το παιδί να σπρώξει με το ένα πόδι ένα άδειο κουτί παπουτσιών και να επιστρέψει χρησιμοποιώντας το άλλο πόδι. Έπειτα του ζητάμε να σπρώξει και να τραβήξει με τα χέρια του.
9. «Πέταγμα στεφανιών». Παίρνουμε χάρτινα πιάτα, χρώματα, κολλητική ταινία και ένα ρολό κουζίνας (χωρίς το χαρτί). Αφού κόψουμε τη βάση των πιάτων και αφήσουμε το γύρω-γύρω, βάζουμε το παιδί να τα ζωγραφίσει. Στη συνέχεια, κολλάμε το ρολό πάνω σε ένα αναποδογυρισμένο πιάτο, και προτρέπουμε το παιδί να σταθεί σε προκαθορισμένη απόσταση και να πετάξει ένα – ένα τα χάρτινα πιάτα με στόχο να τα περάσει μέσα από το ρολό.
10. «Σκούπισμα σε πλαίσιο». Ρίχνουμε στο πάτωμα φασόλια, στραγάλια, φακές, ή ό,τι άλλο θέλουμε. Διαλέγουμε ένα χώρο ίσο με ένα πλακάκι (ή μεγαλύτερο) και το επισημαίνουμε με κολλητική ταινία. Στη συνέχεια, ζητάμε από το παιδί να «σκουπίσει» όσα ρίξαμε, με στόχο να τα μαζέψει όλα στο χώρο που του υποδείξαμε.
11. «Βόλεϋ με πόδια». Πετάμε ο ένας στον άλλο ένα μπαλόνι χρησιμοποιώντας μόνο τα πόδια μας και στηρίζοντας το υπόλοιπο σώμα μας με τα χέρια.
12. Παίρνουμε ένα μεγάλο χαρτόκουτο, πάνω στο οποίο κόβουμε σχήματα. Διαλέγουμε παιχνίδια που ανταποκρίνονται στα σχέδια που κόψαμε (π.χ. μπάλες, ελαφριά τετράγωνα σπιτάκια, κ.ά.) και ζητάμε από το παιδί να ρίξει κάθε παιχνίδι στην αντίστοιχη τρύπα που ανοίξαμε.